De leden van de vereniging

Hoewel het bestuur de vereniging leidt, bepalen de leden het beleid. De algemene ledenvergadering gaat over het benoemen en afzetten van bestuurders.

Rechten en plichten

Leden van een vereniging hebben allemaal dezelfde rechten en plichten. Ze mogen deelnemen aan activiteiten waarvoor de vereniging is opgericht. En hebben recht op diensten die bedoeld zijn voor leden, bijvoorbeeld het verenigingsblad. Verder hebben ze het recht om mee te besturen via hun spreek-, stem- en kiesrecht tijdens de algemene ledenvergadering. Het lidmaatschap is persoonlijk: rechten kunnen niet aan iemand anders worden overgedragen. Dat betekent bijvoorbeeld dat je het lidmaatschap niet kunt verkopen. De plichten beperken zich tot het betalen van de contributie en het zich houden aan de statuten en reglementen. Leden zijn niet aansprakelijk voor schulden van de vereniging.

Soms maakt een vereniging onderscheid tussen leden. Dit staat dan in de statuten. Zo komt het voor dat potentiële leden aspirant-lid kunnen worden. Zij mogen bij sommige verenigingen niet aanwezig zijn bij de algemene ledenvergadering en zij hebben dus nog geen stemrecht. Een ander bekend voorbeeld is de lagere contributie voor kinderen, studenten of 65-plussers.

Algemene ledenvergadering

Alle leden vormen samen de algemene ledenvergadering. Die heeft binnen de vereniging belangrijke bevoegdheden. Tijdens de vergadering heeft ieder lid ten minste één stem. Bij grote verenigingen, zoals de ANWB of de Consumentenbond, is het niet mogelijk om te werken met een algemene vergadering. Zij stellen een ledenraad samen, die alle leden vertegenwoordigen. De ledenraad is te vergelijken met de algemene ledenvergadering. Het bestuur is verplicht eenmaal per jaar een algemene ledenvergadering uit te schrijven.

Extra ledenvergadering

Leden kunnen een verzoek indienen om een extra ledenvergadering te houden. Daarvoor moeten zij steun hebben van minstens tien procent van de leden. Het verzoek dienen zij vervolgens schriftelijk in bij het bestuur. Hierin staat waarom de extra vergadering nodig is en wat de agendapunten moeten zijn. Wanneer het bestuur niet binnen vier weken een ledenvergadering bijeenroept, kunnen de leden dat zelf doen.

Rol notaris

Leden kunnen bezwaar maken tegen besluiten die het bestuur heeft genomen. Een besluit kan worden vernietigd als het ingaat tegen de statuten of strijdig is met de reglementen. Een notaris kan dit toetsen. Het indienen van een bezwaar kan voor conflicten zorgen. Een mogelijk gevolg kan zijn dat een of meerdere bestuursleden worden ontslagen door de algemene ledenvergadering. Het is verstandig om het daar niet op aan te laten komen en te kiezen voor mediation, bijvoorbeeld met hulp van een notaris.